در این مقاله می‌خوانید:
راه ها و روش های شستشوی فرش در منزل
شستشوی فرش در منزل از رسوم قدیمی ایرانیان است. با وجود تغییر شیوه زندگی و استفاده از دکوراسیون مدرن در بسیاری از منازل ایرنی، فرش، قالی و قالیچه کماکان جایگاه خود را بین خانواده‌های ایرانی حفظ کرده است.
از طرفی لزوم رعایت بهداشت در محیط خانه، نیاز به شستن زیرانداز‌های موجود را بیش از پیش ضروری نموده است. بسته به امکانات موجود، می‌توان این‌کار را در منزل یا قالیشویی انجام داد.
در این مطلب به بررسی روش‌های شستشوی فرش در منزل، مواد مصرفی و شیوه‌های خشک کردن آن می‌پردازیم.
همچنین به بررسی موارد زیر نیز خواهیم پرداخت:
- از شیوه‌های شستن فرش‌ها بیشتر بدانیم
- بهترین شوینده‌ها که بدون آسیب به فرش آن‌را پاکیزه می‌کنند
- شستشوی فرش چه مراحلی دارد؟
- با نحوه شستشوی انواع فرش آشنا شویم
- چه زمانی برای شستن فرش مناسب است؟
شستشوی فرش؛ از روش‌های سنتی تا قالیشویی‌های مدرن
شستن فرش در منزل با توجه به امکانات موجود به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در گذشته فرش‌ها به روش سنتی شسته می‌شد اما امروزه با وجود زندگی در آپارتمان، روش‌های انجام این‌کار با گذشته تغییر کرده است. بسیاری از مردم با توجه به مشکلات موجود، شستن فرش در قالیششویی و با تجهیزات مدرن را به شیوه سنتی ترجیح می‌دهند. اما برای کسانی که روش شستشوی سنتی را برای این کار انتخاب کرده‌اند راه‌های مختلفی وجود دارد.
مقاله مرتبط: تاثیر مواد شوینده در بافت و استحکام فرش
روش سنتی
در حالی‌که بیشتر خانواده‌ها در آپارتمان زندگی می کنند، هنوز هم در خانه‌های ویلایی و پارکینگ آپارتمان‌های وسیع، فضای کافی برای انجام این‌کار به روش سنتی وجود دارد.
در این روش ابتدا فرش را پهن کرده و گرد و غبار و سایر مواد زائد را تا حد ممکن توسط جارو از آن خارج می‌کنیم. (دقت به تمیزی محل شستن فرش به سهولت انجام کار کمک زیادی می‌کند).
در این مرحله لازم است تمام سطح فرش با آب زلال کاملا خیس شده و فرصت کافی برای جذب آب توسط الیاف آن در نظر گرفته شود. آب خروجی زرد‌رنگ در این مرحله، حاوی مقداری از گرد و غبار موجود در فرش است. اکنون نوبت به مرحله حساس استفاده از شوینده‌ها می‌رسد.
لازم به ذکر است انتخاب شوینده مناسب از حساسیت بالایی برخوردار است. گزینه ایده‌آل در این مورد باید همزمان با داشتن قدرت پاک‌کنندگی کافی، به الیاف فرش آسیب نرسانده و رنگ آن‌را از بین نبرد. همچنین توصیه می‌شود برای پیشگیری از آسیب مواد شوینده به فرش، جهت مصرف آن‌را با مقداری آب ترکیب نمایید.
تذکر: آب با درجه حرارت بالا از هر نظر برای فرش مضر است.
در این مرحله تمام سطح کار را توسط برسی نرم به مواد شوینده آغشته می‌کنیم. سپس به مواد فرصت کافی برای تاثیرگذاری داده و پس از آن به مرحله آب‌کشی فرش وارد می‌شویم.
استفاده از آب کافی برای خارج کردن هر گونه مواد اضافه از فرش در این مرحله الزامی است. باقی ماندن شوینده‌ها در فرش موجب پوسیدگی الیاف و تار و پود آن می‌شود.
حساس‌ترین مرحله؛ خشک کردن فرش
بسیاری افراد اهمیت زیادی برای این مرحله قائل نیستند. در حالی که خشک شدن اصولی و کامل فرش علاوه بر تکمیل فرایند نظافت به افزایش طول عمر مفید فرش نیز کمک شایانی می‌کند. باقی ماندن رطوبت در الیاف فرش، بویژه در نمونه‌های دستبافت به پوسیدگی سریع فرش و تخریب رنگ آن منجر می‌شود.
تمیز کردن فرش بدون شستشو!
یکی از روش‌های معمول برای شستشوی فرش در خانه خصوصا آپارتمان‌ها، استفاده از شامپو فرش است. این روش در خانه‌هایی که امکان شستن فرش به روش سنتی وجود ندارد مناسب است. در این شیوه اطلاع از خواص شامپوی خریداری شده و نحوه صحیح مصرف آن اهمیت زیادی دارد. همچنین زمان مورد نیاز برای خشک شدن پس از اتمام کار نیز باید در نظر گرفته شود. در غیر این صورت نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد.
از صفر تا صد شستشوی فرش در قالیشویی
اصولا مراحل شستن فرش در خانه با قالیشویی تفاوت دارد. در روش‌های سنتی مراحل شستسو در همه جا شبیه به هم است اما در قالیشویی‌ها این‌کار بسته به نوع فرش می‌تواند متغیر باشد.
مراحل انجام این‌کار در قالیشویی‌ها با استفاده از روش‌های نوین و دستگاه‌های پیشرفته انجام می‌شود.
در این کارگاه‌ها ابتدا گرد و غبار توسط دستگاه‌های مخصوص و بسیار قوی از متن فرش گرفته می‌شود. سپس با کمک افراد متخصص نوع لکه‌های احتمالی شناسایی شده و با استفاده از مواد مخصوص و مناسب لکه‌گیری می شود.
پیش از شروع مرحله شستشو نیز مقدار و نوع ماده شوینده، و همچنین دما و فشار آب باید توسط نیرو‌های باتجربه تعیین شده و عملیات شستشو انجام شود.
در مرحله بعد فرش‌ها به صورت مکانیزه و با استفاده از دستگاه خشک‌کن آبگیری می‌شوند. در برخی قالیشویی‌ها، فرش‌ها در معرض هوای آزاد قرار گرفته و کاملا خشک می شوند. اما بیشتر قالیشویی‌ها از گرمخانه برای آویزان کردن و خشک شدن فرش‌ها به‌طور کامل استفاده می‌کنند.
مناسب‌ترین مواد شوینده فرش
امروزه از مواد مختلف شیمیایی و ارگانیک برای شستشوی فرش استفاده می‌شود. انتخاب شوینده ایده‌آل بستگی به عوامل گوناگونی دارد که از جنس الیاف و رنگ آن‌ها تا دمای آب مصرفی متغیر است. در ادامه این مطلب به بررسی این مواد و میزان تاثیر آن‌ها می‌پردازیم. با ما همراه باشید…
بهترین شوینده‌های فرش؛ طبیعی یا شیمیایی؟
امروزه وجود فرش‌های متنوع با الیاف گوناگون موجب تولید شوینده‌های گوناگون شده است. عمده‌ترین تفاوت شوینده‌های شیمیایی و طبیعی در سرعت عمل و میزان تاثیرگذاری آن‌ها است.
اغلب روش‌های سنتی برای پاک کردن لکه‌ها، نیاز به زمان زیادی برای تاثیر بر لکه و از بین بردن کامل آن دارند. به طور مثال جوش شیرین یکی از مواردی است که در بیشتر روش‌های سنتی از آن استفاده می‌شود. این ماده برای از بین بردن لکه حدود ۱۲ الی ۲۴ ساعت زمان نیاز دارد. با این حال در برخی موارد کارایی لازم را نداشته و لکه‌ها به‌طور کامل از بین نمی‌روند.
اما روش‌های شیمیایی سرعت عمل بالایی داشته و به‌سرعت لکه‌ها را از بین می‌برند. نکته قابل توجه هنگام مصرف این مواد شناسایی نوع لکه، جنس الیاف فرش و ترکیبات تشکیل‌دهنده این مواد است. چراکه مصرف بدون مطالعه این مواد ممکن است موجب از بین رفتن رنگ یا الیاف فرش شده و به آن آسیبی جبران‌ناپذیر وارد کند.
امروزه با مصرف مواد رنگی گوناگون در انواع خوراکی‌ها، مواد آرایشی، لوازم بازی کودکان و… شستشوی فرش به امری تخصصی تبدیل شده است. در بیشتر قالیشویی‌ها از بین بردن لکه‌ها با دقت و ظرافت خاصی انجام می‌شود. در این مراکز ابتدا علت لکه‌دار شدن فرش را تشخیص داده، سپس با توجه به نوع و جنس فرش اقدام به لکه‌گیری می‌کنند.
انواع فرش و نحوه صحیح شستشوی آن
در گذشته برای بافت تمام فرش‌ها از مواد طبیعی مانند کرک و پشم استفاده می‌شد. اما با پیشرفت تکنولوژی و تولید الیاف مختلف توسط مواد شیمیایی گوناگون، فرش‌ها با متریالی متفاوت از آنچه که در گذشته وجود داشت تهیه می‌شوند. طریقه نگهداری و شستشوی این‌گونه فرش‌ها نیز با انوع قدیمی متفاوت است.
برخی از آن‌ها در برخورد با مواد شوینده واکنش نشان داده و هنگام شستشو آسیب می‌بینند. در قسمت زیر این قالی‌ها لیبلی وجود دارد که مشخصات فرش و نوع متریال مصرفی در آن درج شده است. تمییز کردن این‌گونه فرش‌ها باید با توجه به اطلاعات داده شده انجام شود.
در این بین فرش‌های ابریشمی نیز به دلیل گرانی، نفیس بودن و ظرافت نیاز به رسیدگی و توجه خاصی هنگام شستشو دارند.
برای شستشوی فرش‌های ابریشمی نباید از برس حتی از انواع نرم استفاده نمود. زیرا ممکن است پرز‌های ظریف آن با این‌کار آسیب دیده و از زیبایی و کیفیت فرش کاسته شود. بهتر است از دستمالی لطیف به جای برس استفاده شود.
مقاله مرتبط: پاک کردن لکه ادرار از روی فرش
نکاتی در مورد شستشوی فرش دستبافت
اغلب فرش‌های دستبافت به روش‌ها و مواد خاصی برای شستشو نیاز دارند که انجام آن در خانه میسر نیست. چرا که اکثر آن‌ها پس از خیس شدن رنگ پس داده و ممکن است طرح آن‌ها کم‌رنگ یا محو شود.
برای شستشوی فرش دستبافت در منزل پیش از هر اقدامی باید از ثابت بودن رنگ فرش اطمینان حاصل کنیم. به این منظور بهتر است در گوشه‌ای از فرش که دید کمتری دارد مایع شستشوی مورد نظر خود را امتحان کرده سپس اقدام به شستن کامل فرش نماییم.
برخی قالیشویی‌ها خدمات شستشوی فرش‌های دست بافت را در منزل و در حضور مشتری انجام می‌دهند.
زمان مناسب شستن فرش
بیشتر ما هنگامی که صحبت از شستن فرش‌ها می‌شود ناخودآگاه به نوروز و مراسم خانه‌تکانی فکر می‌کنیم. در گذشته شستشوی زیرانداز‌های خانه در صورت امکان سالی یک مرتبه و اغلب قبل از ایام نوروز انجام می‌شد.
امروزه به دلیل سهولت در این امر به واسطه وجود مراکز قالیشویی و توجه بیشتر خانواده‌ها به پاکیزگی و رعایت نکات بهداشتی، این‌کار با فواصل زمانی کمتر انجام می‌شود.
در حال حاضر نظافت فرش‌ها و شستشوی مداوم آن‌ها در بیشتر خانه‌ها، به امری واجب و لازم تبدیل شده است. فاصله زمانی شستشوی فرش‌ها در خانه‌های مختلف متفاوت است. خانه‌هایی که رفت و آمد زیادی داشته و افراد زیادی از فرش‌ها استفاده می‌کنند، به شستشوی بیشتری نیاز دارند.
هرچند عوامل آلودگی گاهی از طریق هوا و به‌صورت گرد و غبار یا دوده به تدریج روی فرش نشسته و موجب آلودگی و چرک شدن فرش می‌شود. در این صورت حتی اگر از فرش‌ها استفاده نشود، پس از مدتی چرک شده و نیاز به شستشو پیدا می‌کنند.
کلام پایانی
رعایت مسائل بهداشتی و پاکیزگی محل زندگی برای بیشتر خانواده‌ها اهمیت زیادی دارد. اغلب خانواده‌های ایرانی علی‌رغم داشتن مبل و میز ناهار خوری، باز هم از فرش برای دور‌همی‌ها و برخی امور روزانه استفاده می‌کنند. به همین دلیل اغلب فرش‌ها به دلیل مصرف مکرر، به دفعات نیاز به شستشو پیدا می‌کنند.
نحوه شستشوی فرش تاثیر زیادی در طول عمر آن داشته و اعمال روش‌های نامناسب می‌تواند عمر آن‌را به‌شدت کم کند.
سپردن فرش‌ها به قالیشویی و استفاده از روش‌های اصولی، تاثیر مهمی در پیشگیری از آسیب‌های احتمالی به فرش شده و بر طول عمر آن می‌افزاید. در بسیاری از این مراکز خدماتی همچون رفو، ریشه‌زنی، رفع سوختگی و… نیز انجام می‌شود.
منبع:
بدون دیدگاه